İzmir'de İnciraltı ile Çiğli arasında 3.5 milyar TL'ye yapılması planlanan otoyol ve raylı sistemi kapsayacak 'Körfez Geçişi Projesi' görücüye çıktı. Meslek odaları temsilcileri, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilileri ve projeyi hazırlayan firmayı maliyet, kent içi ulaşımına katkısı, körfezdeki sirkülasyona olumsuz etkisi, görsel anlamda ufuk çizgisini bozup bozmayacağı gibi sorularla terletti. İzmir'in iki yakası Balçova ve Çiğli'yi birbirine bağlaması için hazırlanan, kamuoyunda tartışma yaratan 'Körfez geçişi' projesi için geri sayım başladı. Eski Bakan Binali Yıldırım'ın önceki Büyükşehir adaylığı sırasında ortaya attığı projeler arasında yeralan, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak projenin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecinde Balçova, Çiğli, Narlıdere, Karşıyaka halkının katılması gereken toplantı Konak İlçesi sınırları içindeki İzmir Ticaret Odası Meclis Salonu'nda yapıldı. Toplantıya, ilçe halkından katılım olmazken, meslek odaları, sanayi kuruluşları ve dernek temsilcileri ilgi gösterdi. Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Selahattin Varan'ın yönettiği toplantıda projeyi hazırlayan Yüksel Proje firmasından proje müdürü Özgür Uğurlu ve ÇED dosyasını hazırlayan firma yetkilileri bilgi verdi. Yapım ihalesi, 18 ay sürecek ÇED sürecinden sonra yapılabilecek. Projenin inşaat aşamasında proje alanı içinde kuzey ve güneyde iki adet olmak üzere kırma eleme tesisi (İnşaat için gerekli malzemeyi sağlayacak taş ocağı), 2 adet beton santrali ve bir adet de asfalt plent tesisi inşa edilecek. İnşaatın 2017- 2022 yılları arasında 5 yıl sürecek. Körfez geçişinin otoyol bölümü Çiğli 2. Ana Jet Üssü yakınlarında Sasalı Kavşağı'ndan İnciraltı Çeşme Otoyolu arasında 12 kilometre, raylı sistem hattı ise Karşıyaka tramvayından başlayarak Üçkuyular iskelesine kadar 16 km uzunluğunda olacak. Proje 1.8 kilometre batırma tüp tünel, 4.2 kilometre uzunluğunda Körfez Köprüsü, 800 metre uzunluğunda yapay ada ve bağlantı yollarıyla toplam 8.2 kilometre uzunluğunda olacak. Batırma tüp tünel genişliği, 43.40 metre, Batırma tünel en düşük taban kazı kotu eksi 32 metre olarak belirlendi. Projedeki verilere göre mevcut trafik durumunda sahilden şehiriçi yollardan 32 km uzunluktaki bu iki nokta arasında yolculuk 70 dakika, 52 kilometrelik çevre yoluyla ilese 45 dakika sürüyor. Toplam 12 kilometrelik bu projeyle ise 10 dakika sürecek. Projeleri hazırlayan firmalar projenin yap işlet devret modeliyle yapılmasını önerdi. Maliyetin 3 milyar 520 milyon TL olduğu açıklandı. Firma yetkilileri finansal açıdan projenin fizıbıl olmadığını belirtti.

PROJENİN KÖRFEZİ TAHRİP ETME RİSKİ VAR

Toplantıda söz alan meslek odaları başkan ve temsilcilerinin proje ve kent için önemli olan sorularının bir çoğuna yanıt verilmedi. Soruların Bakanlık yetkililerine iletileceği söylendi. Mimarlar Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Topal, sunum içerisinde fizibilite çalışmalarına tam uygun olmadığı ifadesi kullandığına dikkat çekti. Topal, "Fizıbıl olmayan bir projeyi neden uyguluyorsunuz? Neden buraya getirdiniz? Ayrıca, bu proje İzmir kent planlarının bir önerisi değil. Kent planı olan projelerden biri olmayan bu projeyi nasıl uygulama kararı alındı? İzmir'in en önemli zenginliği doğal körfezidir. Bu projenin körfezi tahrip etme riski vardır. Bu proje İzmir'in ufuk çizgisini yok etmektedir. Belirli alanlar içerisinde İzmir'in doğal alanlarını ve sulak alanlarında zarar verileceği görülmektedir. Bu risklerin giderileceği söyleniyor. Nasıl giderelicek? Ayrıca proje işlevsel olarak İzmir'in konut, iş ulaşım talepleri ile hiçbir ilgisi olmayan bir projedır. Gösterilen örneklerde Hong Kong, Amsterdam gibi örnekler verildi. Tarihi 150 yıllık kent örnekleriyle geçmişi 8 bin yıllık tarihe sahip kent nasıl bir tutulur?" diye sordu. Toplantıyı yöneten Varan, Hasan Topal'ın sorularını önemli ve kapsamlı olduğunu, daha sonra değerlendirilip yanıt verileceğini söyledi.

ŞEHİR İÇİ DEĞİL ŞEHİRLERARASI BAĞLANTI YOLU

İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Emekli ise "Yapılacak bu proje kentin kuzeyi ile güneyini birleştirecek ama körfez üzerinde uzun bir set çekecek. Konak Tüneli de bugün kentin doğusu ve batısı arasında bir ayrım yaptı. Projede yapılacak bu yolu İnciraltı'ndan Çiğli'ye giderken bu yolu kimler kullanacak? Bence şehir içi bağlantı yolu değil şehirlerarası bağlantı yolu olacak. Bu yol kent içi ulaşım problemine katkı sağlamıyor" dedi. Jeofizik Mühendisleri Odası Şube Başkanı Erhan İçöz projede yeteri kadar jeofizik çalışmalarının aktarılmadığını söyledi. İçöz, fay hatlarıyla ilgili detaylı araştırma yapılıp yapılmadığına yer verilmediğini belirtti. Varan, bu soru ve görüşlerinde Bakanlık'a iletileceğini söyledi. 3.5 Mmilyara kaç km raylı sistem yapılır?TMMOB İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Melih Yalçın ise, Körfez geçişi projesinin 3.5 milyar TL'ye mal olacağına dikkat çekerek, "İzmir'de ulaşıma harcanacak 3.5 milyar lira bir para söz konusu. Bu para daha önemli toplu ulaşım projelerine, daha başka alanlara harcanamaz mı? Kaynaklar daha doğru kullanılamaz mı? Bu parayla kaç kilometre raylı sistem yapılabileceği etüd edildi mi?" sorusunu yöneltti. Toplantıyı yöneten Varan "Umarım bunu da, onu da yaparlar" dedi.

YAPAY ADA SİRKÜLASYONU ETKİLER

Körfez geçişi projesiyle ilgili en önemli sorulardan biri ise 'projenin İzmir Körfezi'nin en büyük sıkıntısı olan sirkülasyonu engelleyip engellemeyeceği' oldu. Özellikle yapay adanın ve köprü ayaklarının sirkülasyon etkileyeceği belirtildi. Projeyi hazırlayan Yüksel Proje yetkilileri de yapay adanın sirkülasyona etkisi olmasının kesin olduğunu ama bunu minimize edecek model oluşturduklarını söyledi. Adayı akıntı hızının düşük ve az olduğu noktada imal edeceklerini, köprü ayaklarının ise etkisinin olmayacağını savundu. Jeofizik Mühendisleri Odası Başkanı Erhan İçöz proje raporlarında İzmir'deki faylarla ilgili gerekli bilgilerin yeralmamasını eleştirdi. EGEÇEP temsilcileri ise projenin körfezdeki popülasyon ile sulak alanlara vereceği zararlarla ilgili önlem alınıp alınmayacağını sordu. Toplantı sonunda, yeni kurulacak hükümetin projeden vazgeçmesinin sözkonusu olup olmayacağı sorusunu yanıtlayan Selahattin Varan, "Politik hale getirmek gerekmez. Bu proje ulaşımda bir gereklilikse, hangi hükümet gelirse gelsin bu uygulamayı hayata geçirmelidir" dedi.