İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğretim üyeleri tarafından 65 yaş üstü kişilerde yapılan araştırmada, yaşlıların hayatlarının bir döneminde ihmal ve suistimale maruz kaldığı belirlendi.
İEÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Melahat Kızıl öncülüğünde, Yüksekokul Müdürü Prof. Dr. İlgi Şemin, Öğretim Görevlisi Nursun Üstünkarlı, İEÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep Şişli tarafından yapılan çalışmaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi Gürçeşme Huzurevi’nde kalan ve kendi temel ihtiyaçlarını karşılayabilen yaşlılar katıldı. Çalışmada yaşlı nüfusun hukuksal farkındalıkları olmadığı belirlendi.
Çalışma hakkında bilgi veren İEÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Melahat Kızıl, yaşlıların hukuksal farkındalıkları olup olmadığını araştırdıklarını belirterek şöyle konuştu: “Yüz yüze görüşme yöntemiyle yaptığımız anket çalışmasında yaşlıların yüzde 24,3’ü mal varlığına yönelik suçlardan olan hırsızlığa, yüzde 12,2’si dolandırıcılığa maruz kalmıştır. Yaşlıların yüzde 56,2’si daha genç yaşlarda vurma, tokatlama gibi fiziksel ihmale maruz kaldığını bildirdi. Yine yanıtlarda yüzde 9,5’i cinsel suistimalle karşı karşıya kaldığını kaydetti. Yine aldığımız yanıtlarda, yüzde 58,1’lik bir oranda ileri yaşlarda bağırma, suçlama, alay edilme gibi psikolojik suistimalle karşılaştıklarını gördük.”

“YAŞLILAR NE YAPACAĞINI BİLEMİYOR”
Çalışmada, Türk Ceza Kanunu’na göre yaşlı olduğu için beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan bir kişinin canı ya da malına zarar veren bir suçun cezası nasıl verilir?’ sorusuna yanıt aradıklarını vurgulayan Kızıl, yaşlıların hakları konusunda bilgi sahibi olmadığının belirlendiğini ifade etti. Kızıl, eziyet suçu beden ve ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan yaşlıya karşı işlenirse, üç yıldan sekiz yıla kadar hapisle cezalandırıldığını belirterek "Ancak, bu hüküm yaşlılarımız tarafından bilinmiyor. Bunun yanı sıra hakaret, tehdit, korkutma, cinsel taciz ve benzeri davranışların hepsi yaşlıların pek çoğu tarafından suç sayıldığı anlaşılıyor. Ancak yine de bu durumlarda ne tür tavır takınacakları hakkında fikirleri olmadığı ortaya çıktı. Araştırmamızda, yaşlıların hayatlarının bir döneminde ihmal ve suistimale maruz kaldıkları anlaşılıyor. Ancak bu durumlar karşısında depresyonda olan ya da olmayan çoğu yaşlının hukuksal farkındalıkları yoktur. Yaşlılarda farkındalık ve mağduriyetlerini engellemek için yaşlıları ve bakım elemanlarını bu konuda bilgilendirmek ve eğitmek onların yaşama bağlılıklarını artıracaktır. Ayrıca, ihmal ve suistimali bildirebilecekleri telefon hattı ya da kamu spotları yoluyla yaşlılar koruma altına alınabilirler.”