Bu ifadeyi benim gibi ilk defa duyanlar elbet olacaktır.
Çoğumuzun, hele ki orta ve ileri yaş grubunda olanların (kaldı ki artık genç nesilde de duyar oldum) endişe ile dile getirip, anlattığı ama adını bilmediği durumun adı "Kapı Eşiği Etkisi".
Bende tesadüfen çok sevdiğim değerli seramik sanatçısı ve eğitmeni Pervin Özdemir Hocam'ın grup yazışmalarımızda video paylaşımı yaptığında rastladım bu ifadeye.
Teyit etmek, detay bilgilenmek içinde biraz araştırma yaptım.
Önce kendimden örneklemek istiyorum.
Epey süredir bazen sıkça, bazen aralıklı periyotlarda yaşıyorum bu durumu. Örneğin, mutfakta işlenirken, özellikle bir ihtiyaç söz konusu olduğunda diyelim ki yatak odasına gidiyorum. Aldığım yol kaç metre ki, saniyeler sonra giriyorum içeri, "hoppala, niye geldim buraya?" diyorum birden. Aklıma tekrar gelsin diye tekrar mutfağa dönüyorum. O arada endişe duyuyorum tabii ki.
Arkadaş sohbetlerinde aynı şeylerin yaşandığını duyunca bir nebze rahatlıyorum.
Bu satırları okur iken Bende! Bende! dediğinizi duyar gibiyim.
Hadi o zaman gelelim neden bunu yaşıyoruza...
Yabancı dilde "Doorway Effect" in Türkçeye çevrilmiş hali "Kapı Eşiği Etkisi"
Rutin yaşamda yoğun düşünceler, koşuşturmalar, endişeler zihnimizde yorgunluk yaratıyor, bazı şeyleri unutabiliyoruz. Bu gerek dış mekanda, gerekse evde de oluyor.
Anlık diyebileceğimiz, kısa süreli ortam değişikliği, yani evinizde bir odadan diğer bir odaya geçişinizde hafızada geçici bir değişime neden oluyor. Bilim insanları buradan hareket ile çevre yapısının hafıza yapısını etkilediğine karar veriyorlar.
Peki bu neden olur sorusuna cevap arar isek, araştırmalar sonucu iki cevap bulunmuş. Bunlar çalışma belleğinin kapasitesi ve beynin deneyimleri ayrı ayrı olaylar olarak kodlaması ve sınırlar koyarak depolamasıymış.
Yani kişi farklı ortamlarda gezinirken beyin ilgili bilgileri hatırlamak ve almak için zihinsel bir harita yaratıyor, bu harita, bir odadan diğerine geçerken veya herhangi bir şekilde mekan değiştirirken güncelleniyor. Bu güncelleme bazen bir önceki mekanda oluşturduğumuz düşünceleri hatırlama yeteneğinde kısa bir kesintiye sebep olabiliyormuş.
Elbette çok daha geniş bilgi sahibi olunabilir. Ancak bana bu bilgi yetti ve iyi geldi.
Yaşadığımız bu durumun bir hastalığı işaret etmediği, bilakis beynimizin sistemli çalıştığının göstergesi olması bilgisi beni mutlu ettiği gibi, sizleri de bu yazıyı okuyunca mutlu edecek muhakkak.
Sağlıkla kalın, esen kalın...
Belgin Koçer
YORUMLAR