7 yaş:Akıl çağı

Herkese merhabalar serinin ikinci kısmı olan 7 yaş ile 12 yaş arasına gelmiş bulunmaktayız sevgili okurlar. Serimizin bu kısmında öncelikle yedi yaşındaki çocukların duygu dünyasından ve gelişim özelliklerinden bahsedeceğim sizlere.
Yedi yaş! Bu yaş nedenler, niçinler çağıdır ve çocuk , yaşam ölüm evren hakkımda sorular sorar. Beynin sözel bölümleri gelişir dil daha etkin bir şekilde kullanılır, çocuk kolayca öğrenir kelime haznesi zenginleşir. Beynin broca adı verilen alanındaki sinir hücrelerinin artması sayesinde çocuk ironi ve iğnelemeleri anlamaya başlar. Beynin elektriksel aktivitesi tutarlılık kazanır. Beynin ön frontal lob kısmındaki sinaps yoğunluğu artar. Daha az benmerkezci düşünmeye başlar. Çocuk mantık kurma ve olaylara başka açılardan bakma yetermiş kazanır. Artık A’nın B’den büyük olunca bunun B’nin A’dan küçük olduğu anlamına da geldiğini kavrar. Biçimin hacmi değiştirmediğini de anlar. Akıl ve niyetle hareket etme kabiliyeti kazanmıştır ama ahlak ve ahlaksızlık kavramları hâlâ sorunludur.
Yedi yaşındaki çocuk iyiyi yapmayı arzular. Birinci, en iyi, mükemmel olmak ister. “Kötü” davranan başka çocuklara karşı eleştirel bir tutum sergileme eğilimindedir.
Beynin ön kısmı ve limbik sistem arasındaki yollar güçlenir ve bu çocuğa itkilerini daha iyi kontrol etme, daha bağımsız olma, kendini düzene koyma yeteneği sağlar. Çoğunlukla davranışlarına hakim olabilir hale gelmiştir. Ama ondan çok da fazla bir şey beklemeyelim, sekiz yaşına kadar aynı anda beş yönergeden fazlasını aklında tutamaz. Yedi yaşındaki çocuk büyümüştür ama hâlâ küçüktür.
Burada demek istediğim bazen yasak olanı yapmaktan vazgeçemediği durumlarla karşılaşabileceğimizdir. Ortak yaşam kurallar gerektirir. Bu kurallar sınır ya da yasak değildir, bir çerçeve oluştururlar. Tıpkı bir oyunun kuralları gibi, onlar da sınırlandırmayı değil düzenlemeyi ve uygulamayı amaçlarlar. Çocuklar kuralların konulmasına ne kadar katkıda bulunurlarsa onları uygulamaya da o kadar gönüllü olurlar. Görevler ve kurallar tablosunu birlikte oturup oluşturmak bu dönemde iyi gelecektir.
Ebeveynler talimatlar verirken genelde iyi niyetlidirler. Onlara yapmamaları gerekenleri söylemem lazın diye düşünürler. Ama çocuklar sanki bunu ne yapacaklarını bilmekten acizlermiş gibi algılarlar ki bu, onları küçük görmek sorumluluk vermemek motive etmemek olur. Yedi ila on yaş arasındaki çocuklar kuralları ve doğru şeyler yapmayı aslında severler. Emretmeden, zorlamadan özellikle de cümle kurmadan sadece dikkatini nesneye yönelterek beyninin ön kısmını harekete geçirebiliriz. Beyninin ön kısmını harekete geçirmek için mümkün olduğunca kısa ve ifadesiz bir tonla söylenen kelime ile yetinelim: “Duş”, “Işık”...

Bir sonraki yazıda sekiz yaşın özelliklerin bahsedeceğim. Görüşmek üzere, keyifli pazarlar keyifli günleriniz olsun.
Uzman Klinik Psikolog/Aile Danışmanı
Buse Baltalılar