NİYE BİZİM ELMAMIZ KIZARMASIN?

Bu yaz gündemimiz tarlalardaki mahsülleri tehdit eden haşereler, zehirli sümüklü böcekler, zebra örümceği, tırtıllar ve bir de açık havada artan kara sinekler. 

Bayramı kırsalda geçirirken dilimize pelesenk oldu, "bu yıl çok kara sinek var" sebebi belediyelerin canlı yaşama ve  bal arıları gibi yararlı haşarelere zarar vermemesi için ilaçlamaların durdurulmasıydı. Oturduğumuz yerde sorunun çözülememesinden duyduğumuz endişe zararlı olandan kurtulurken faydalı olana zarar vermeyecek bir düşünceye götürdü bizi. Bal arılarını öldürmeyen diğer zararlı haşerelerin ürettiği insan vücuduna zararlı enzimleri etkisiz hale getiren ilaçlama sistemi. Entomoloji, zooloji, zirai yani öyle havalı gibi dursa da asıl disiplinler arası bakış açısı hassasiyeti diyelim. Yani varolan fikir işe yaramıyorsa dönüştür. Bulunduğun perspektiften göremiyorsan kafayı değiştir ya da oturduğun yerden poponu kaldır. 

16 yaşındaki MEHMET BERTAN TARAKÇIOĞLU Apple’ın WWDC 2021 yani Dünya Geliştiriciler Konferansı kapsamında düzenlen ‘SWİFT STUDENT CHALLENGE' yarışmasında derece aldı, App Store global ekipleri hikayesinde ön plana çıkartıldı. Tebrikler M.B.T. hayır, Tebrikler Mehmet Bertan Tarakçıoğlu.

Tarakçıoğlu, uygulamasıyla Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu(DEHB) semptomlarını yönetme konusunda kullanıcılara spesifik öneriler sunmayı hedefliyor. Uygulamada her kullanıcıya 15 soruluk bir kişilik testi yapılıyor.  DEHB belirtileri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki araştırılıyor. 

Tarakçıoğlu ilkokul yıllarından beri kodlama yapıyor. Kodlama eğitimi, bireyin analitik, yaratıcı ve sistematik düşünme becerileri kazandırıyor,  problem çözme yeteneğini artırıyor, makinelerin çalışma mantığını kavramasına yardımcı oluyor. Problem tespit ve çözümünde tasarım odaklı bakabilme, çağın, bir diğerinin ihtiyacını farkedip empatik yaklaşım gösterebildiğinde benzer soruna farklı çözüm üretme yani inovasyonu beraberinde getiriyor. Akranının dilinden, yaşadığı problemlerin zorluğundan ancak akranın anlar öyle değil mi? Apple'da böyle düşünmüş olmalı, her yaş döneminin ya da neslin ihtiyacını o yaş dönemini yaşayan bilir. 

Apple'dan ve eğitim_öğretimden söz etmişken, ilkokul öğretmenlerimizin okuma yazma sürecine geçen öğrencilerin ağaçtaki elmasını kırmızıya boyarken şöylediği gibi "Çalışan kazanır elması kızarır" da...zihni ve becerisini çalıştırmaya devam edenin ağacı yaşar ve meyve vermeye devam eder diyelim.

Apple, geliştirici topluluğunu gittikçe büyütüyor. Swift Student Challenge ile birlikte hem ülkemizden hem de tüm dünyadan genç geliştiricilere ulaşmaya devam ediyor. Çeyrek asırdan fazla süredir, binlerce öğrencinin becerilerini geliştiriyor. Bu öğrenciler teknoloji alanında  kariyer planları yapıyorlar. 

Apple'ın geliştirici topluluğunda yer alan üç genç, gerçek sorunları inovatif yöntemlerle çözmek için teknolojiden yararlanıyor, akranlarına eğitim veriyor. 

Bunlardan biri 16 yaşındaki Gianna Yan. Pandemi döneminde bağışıklık sistemi sorunları olan  büyükbabası ve büyükannesi, temel günlük ihtiyaçlarını karşılayamamışlar. Onlar Hawai'de kendisi California’da yaşadığı için yardım ulaştıramamış. Bunun üzerine kardeşi ile Feed Fleet adlı uygulamayı geliştirmişler. Uygulama, risk altındaki kişileri gönüllülerle eşleştirerek temel ihtiyaç malzemelerinin kapılarına teslim edilmesini sağlıyor. Ayrıca Gianna, kâr amacı gütmeyen Farmlink Projesi ile çiftliklerin üretim fazlası olan ürünlerini gıda bankalarıyla buluşturmaya destek oluyor. Gianna atölyesi Encode Change aracılığıyla öğrencilere kod yazmanın temel ilkelerini öğretiyor

15 yaşındaki Abinaya Dinesh, tıp ve teknolojinin kesişim kümesinde olan proje hedefleri var. Mide barsak sorunları yaşayan Dinesh'e pelvik taban rahatsızlığı teşhisi konuyor. Gastro at Home adında sindirim sistemiyle ilgili rahatsızlıkları olan kişilerin bilgiye ve kaynaklara ulaşmaları için bir uygulama geliştiriyor. Son bir yıl içinde gençler arasında yapay zekâyla ilgili etik uygulamaları ve öğrenimi teşvik etmek için Impact AI’ı kuruyor. Abinaya liseden mezun olduktan sonra, tıp alanında teknolojiden yararlanmanın yeni yollarını bulmaya devam etmek için tıp veya bilgisayar bilimleri alanında eğitim almayı planlıyor.

Diğer WWDC21 Swift Student Challenge kazananı Woodbridge, Virginia’dan 17 yaşındaki Nijeryalı Damilola Awofisayo, programcıların verilen sınırlı sürede yazılım geliştirdikleri etkinlikler olan hack maratonlarına başvurup reddiliyor, arkadaşı ile, kendi hack maratonları, kâr amacı gütmeyen TecHacks kuruyor. Misyonları, kız çocuklarının kendileri gibi düşünen hemcinsleri ile birlikte çalışmak, problem çözme becerilerini sergilemelerine destek olan bir ortam oluşturmak, teknolojide eşitlik kavramı ile teknolojiyle ilgilenen sadece Nijerya'daki değil tüm dünyadaki kız çocuklarının sayısını arttırmak.  Kendisi kuruluşun kodlama atölyeleri düzenlemesine ve yıllık burs vermesine de yardımcı oluyor. Liseyi bitirdikten sonra hem bilgisayar bilimleri hem de siyaset bilimi lisansı yaparak bu iki bilim dalının kesişim noktasında değişim yaratmak istiyor. 

Tasarım Odaklı Düşünme, orjinal adı Design Thinking, kullanıcıları anlamayı, varsayımlara meydan okumayı, sorunları yeniden tanımlamayı, prototip ve test için yenilikçi çözümler yaratmayı amaçlayan doğrusal olmayan, yinelemeli hem girişimler hem kuruluşlar için çığır açıcı bir süreç. 

Bu üç kız öğrencinin benzerliği birer vizyon ve misyonlarının olması, açık paylaşım  platformlarında öğretirken öğrenmek, farklı bilim dallarının bakış açılarını buluşturmak. 

Gelelim Adana'daki, ses bombası yaparken yaralanan 11 yaşındaki M. E.Ç'ye. Amaçsız internette dolaşırken, sosyal medyada gördüğü ''ses bombası yapımı'' videosu ile bomba yaparken hazırladığı karışımın patlaması sonucu iki gözünde görme kaybı riski oluşuyor. Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde tedavisi sürüyor. Onca fayda üretmek amaçlı paylaşılan video arasından seçilen "ses BOMBASI" yapımı videosu. İnsanlığın zararına üretilen fikrin kişinin kendine fayda üretmesi beklenemez. 

 "Sosyal medyada geziyordum, karşıma 'bomba yapımı' videosu çıktı. Ben de merak ettim, izledim. Malzemeleri evde buldum, yaptım. Şişe şişti şişti, attım, patladı. Bir an gözüme geldi. Ne olduğunu hatırlamıyorum." dedi. Amaçsız ekran kullanımın serseri mayın olmasına bir emsal bu olay. 

Çocuğun amcası,' haberimiz olmadan yapmış' diyor. Ailelerin sosyal medya kullanımın sınırsızlığı ve sığlığı konusunda bihaber olması, çocuğuna seçimleri konusunda rehber  olmaması geldiğimiz vahim bir nokta. 

Aile, toplumsal bilinç oluşturma adına bu konuyu medyaya taşımış. Videoların çocukların ulaşabildiği mecralarda paylaşıldığını, herhangi bir uyarı ve caydırılık olmadığını vurguluyorlar, sorumluların yakalanmasını ve ceza almasını istiyorlar. 

Video paylaşanlar mı sorumlu, yoksa izleyeceği videoyu seçemeyen, fayda üretmekten çok tüketmek ve ürettiği zararın etkilerini yorumlayamayacak nesil yetiştiren eğitim sistemimiz mi kararı siz verin?