YENİ NORMAL OKULSUZLAŞMA

Okulsuzluk ya da okulsuzlaşma, özyönetimli eğitim, öğrenci merkezli yaklaşımların bakış açısını yansıtan, örgün eğitim sisteminden uzak, çocuğun kendi kendine doğal yaşamında araştırarak öğrenmesinin gerekliliğini ve yeterliliğini savunan bir görüş.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2022 örgün eğitime devam etme oranındaki yüksek artıştan bahsedilmesinin yanı sıra; Türkiye Aile Yapısı Araştırması 2021 sonuçlarına göre, son dönmelerde artan 15-24 yaş grubundaki genç nüfusun eğitimini yarıda bırakma nedenleri incelendiğinde ilk sırayı ekonomik nedenler alırken, hemen ardından ikinci sırada eğitimdeki başarısızlık yer alıyor. ‘Zaten bir şey öğrenmiyor ya da okuyup da ne olacak çalışsın’ diyen ailenin izin vermemesi ile öğrenciler okumuyor, okulsuzlaşıyor. 
Pandemi döneminin 2022 kışı herkes gibi ben de nefesimi maskelerin ardında tutarken ve ilk fırsatta tuttuğum nefesi bırakma fırsatı bulup memleket memleket gezerken arabayı her yol kenarına çektiğimizde sebebi çocuklar ya da gençlerle sohbet oldu.
Denizli Acıpayam Darıveren İlkokulu öğrencisi "ben 4e geçtim aslında 3üm, Niyazi 3 geçti aslında 2, bu kız Ela 5 ama 4" demişti. Aynı hikaye Kütahya İnköy ilkokulunda ya da Yalova Çukurköy İlkokulunda da aynıydı. Önceki yılın eksikleri ile o yılın seviyesini okumuş gibi yapıyorlardı. Her eve internet ve tablet olanaklarının ulaşmaması teknolojik imkanlardaki fırsat eşitsizliklerini, dolayısı ile bireylerin bulundukları seviyenin eğitim-öğretim sürecini takip edememeyi beraberinde getirdiğini duyduk, gördük, bildik.
Bu süreçte derse devamsızlık, ekranda aldığı bilgiyi kazanım ya da beceriye dönüştüremeyen çocuklar ya da gençler tarafından, okula devam etmeye dair motivasyonsuzluk, bilgi eksiklerini tamamlayamamaya dair kaygılar, ödev ve sorumluluk alanlarına dair yetersizlikler tanımlanmaya başlandı.
Bir ülkenin evlatlarının aidiyet duygusunu yok etmeye sevk eden faktörlerin başında bir aileye, gruba, sisteme, ülküye, ilkeye olan inancını yok etmektir.
Kendini bir okula ait hissetmeyen onca genç liseyi açıktan okumaya karar verdi, bu yıl taleplerin fazla olması nedeniyle kayıt başvurusu süreleri uzatıldı. Okulda programı yakalayamamaktan endişe duyan gençler, devamsızlık yaptı ardından okulu bıraktı. Öğretim kadrosuna, eğitim sistemine yabancılaştı. Keşke o kadarla kalsaydı, kimden nasıl yardım alacağını, performansını nasıl değerlendireceğine dair referansını kaybetti.
Bir taraftan uzaktan eğitim sürecinde “ben ekrandayım ders anlatıyorum, gelen gelir” diyen öğrencinin gelişimini takip etme motivasyonu kalmayan sistemin içindeki öğretmenlerin yüzyüze eğitime sirayet eden tükenmişliklerine takılırken zihnim diğer taraftan okulsuzlaşan neslin özyönetimi olmadığında kendi öz kaynakları ile doğru bilgi kaynaklarına ulaşması, bildiklerini denetlemesi ve bilginin kullanıcısı olması için rehbersiz kalmaları sorunsalı ruhumda yer ediyor.
Yılı kapatırken diğer yandan salgın hastalıkların pandemide zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle tekrar etmesi, bireylerin okul sisteminden, rutinlerinden yeniden yeniden uzaklaşmasına; evde okulsuz geçen zamanlarında ebeveynlerin çocuklarının boşalan zamanlarına doğru alternatifler sunmaları, bilgiler arası kopan bağın güçlenmesi için doğru motivasyon ve öğrenme yöntemlerini çocuklarının hayatına dahil etmeleri konusu daha da gündeme getirecek gibi.
Yine 2022 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) itibari ile ön lisans ve lisans programlarını tercihte Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve Alan Yeterlilik Testi (AYT) baraj puanları uygulaması kaldırılması, diplomalı işsizler ordusunun artması; diğer yandan alacakları eğitimin nitelik barajının da kaldırması demek değil mi? Ya da almadıkları eğitimin yeterliliğinin sorgulanmasına ne gerek var, demek gibi de bir şey.
Kariyer planlama ve sınav danışmanlığı sürecinde genç danışanlarım, eğitim-öğretim sisteminde olmayan birliğin içinde kaybolup; biri sorulan soruların yordayıcı olmayan niteliğinden; bir diğeri  kazanım eksiği olduğu için yapamadığı sınavların zorluğundan; biri okuldaki konularla eşzamanlı gitmeyen dersanedeki konu anlatımlarından; biri dil yeterlilik başarı derecesinin okumayı istediği yurtdışındaki üniversiteleri için yeterli gelmediğinden; biri birebir ders olmazsa anlayamadığı sayısal dersler ve çözümleme alt yapısına sahip olmadığı yeni nesil sorulardan müzdarip. Kendi ülkesinde üniversite okursa, işi garanti olan kişilerin önüne geçememekten endişeli. Baştan kaybedilmiş mülakatlar için mücadele vermeyeceğini biliyor.
Bugün yine umudun yeniden doğumu için şimdiye kadar donandığı becerilerini tıkıştırdığı çuvalda bir de ağzını sıkı sıkıya bağladığını, sınav gününe kadar dondurduğu yaşamayı, tuttuğu nefesini farkeden danışanımın okulsuzlaşırken 2023 ve sonrası hayat okulunun öğrencisi olabilmeyi konuştuk.