Su çok iyi bir çözücüdür. Genelde her şeyi çözerek daha uygun ve temiz hale getirir. Su bir bileşiktir. İki atom Hidrojen ve bir atom Oksijenden oluşur. Oksijen ile birlikte, su yaşamın temelidir. İnsan vücudunun yüzde 50 ila 70'i sudan oluşur. Kanın %90 ‘ı sudur. Akciğer solunumu yapan canlılar besinlerini yakmak için oksijen kullanır. Alınan besinin sindiriminde, havadan aldıkları oksijenler yakılır parçalanır ve hücrelerin kullanabileceği enerji oluşturulur.
Suda yaşayan canlılardan balina, fok ve yunuslar akciğer solunumu yaparlar ve oksijeni gaz şeklinde alıp kullanırlar. Suda yaşayan balık ve diğer canlıların çoğu solungaç solunumu yaptıkları için suyun yapısındaki oksijeni çözünmüş olarak kullanırlar. Havadaki oksijen azalınca solunum sıkıntısı çekeriz. Bu yüzden kirli hava sağlığımız için zararlıdır. Ya suda yaşayan canlılarda da oksijen azalırsa ne olur? Onlarda bundan çok etkilenir ve yaşamlarını tehdit eder hatta ölebilirler.
20 Ağustos'ta İzmir'in Bayraklı ilçesinde sahile ölü balıklar vurmasının ardından körfezde deniz suyunun rengi kahverengi ve yeşile döndü.
İzmir körfezde yaşanan balık ölümleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekipleri, balık ölümlerinin gerçekleştiği bölgeden ve körfez açıklarından deniz suyu numuneleri almış, ilk değerlendirmelerin ardından balık ölümlerinin, sudaki kirlilik ve buna bağlı oksijen seviyesinin yetersizliğinden kaynaklandığı açıklanmıştı. İzmir ‘in sembolü olan ve her İzmir ‘linin çok tükettiği midyeler C vitamini yönünden zengin olduğu için özellikle kış aylarında sizi grip ve nezle gibi hastalıklardan koruma görevini üstlenir. Kalp sağlığını koruma üzerinde olumlu etkileri bulunur. Göz sağlığının olumlu yönde ilerlemesinde görev alır. Kan şekerinizi dengede tutar ve kanın etkili bir şekilde pıhtılaşmasını sağlar. Sağlıklı bir yetişkin için önerilen günlük midye tüketim miktarı 2-3 porsiyondur, yani yaklaşık 40-60 adettir. Daha fazla midye tüketmek sağlığa zararlı olabilir çünkü yüksek kolesterol ve sodyum içeriği vardır.
Midye neden yenmemeli?
Çünkü ağır metal içeriği oldukça yüksektir. Denizlerin dibinde yaşıyor ve ağır metal dediğimiz arsenik, kadminyum gibi metaller, denizlerin diplerinde ve kirli yerlerde yaşamlarını sürdüren midye tarafından suyu filtre ederken alınır. Midyenin zararları üzerine araştırma yapan bilim insanları midyelerde; arsenik, kadmiyum, kurşun, cıva gibi ağır metallerin yanı sıra tarımsal karışım kalıntılarının bulunabileceğini belirtti.22 Eki 2013
Midyeler suyu temizler mi?
Midyeler 2–100µm boyutlarında olan organik ve inorganik her türlü partikülü süzerek beslenir. Midye, özellik olarak denizi filtre eden bir canlı aynı zamanda. Midye, denizin içinde fosfor, azot gibi maddeleri alır ve yenilebilir hale getirir. Bir nevi ekolojik filtre. Bu noktada baktığımızda geçen yıl yaşadığımız müsilaj sorununda da temizleyici bir etkendir.
20 Ağustos’ta İzmir Bayraklı ‘da sahile ölü olarak vuran balıkların ölümü sadece kirlilik olabilir mi? İzmir ‘de çok sevilen ve tüketilen midyelerin çok hasat edilmesi, bu oksijen yetersizliğinin sebebi ve kirliliğin paydaşları olabilir mi?
Çünkü midyeler deniz suyundaki kirlilikleri filtre edip temizliyor. Midye bir günde ne kadar su temizler? Büyüklüğüne göre bir midye, günde 20 ila 40 litre suyu filtre ediyor. Dünyamızdaki her canlının bir görevi olduğu gibi, midyenin de bir görevi vardır. Derin denizlerde, “maalesef” bizlerin de miktarını arttırdığımız ağır metaller başta olmak üzere, deniz suyunu; endüstriyel atıklardan, tarımsal atıklardan ve bunun gibi birçok atıktan süzerek arındırmaktadır. Elbette denize boşaltılan kanalizasyon ve atık su, tarımsal ve endüstriyel atıklar, petrol sızıntısı, denizlerdeki çöp yığını ve plastik kirliliği radyoaktif atıklar kirliğin baş sebepleridir. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizin denizlerinin korunması ve kontrolü de merkezi yönetimin yükümlülüğündedir. Denize boşaltılan her türlü kirliliğin elbette cezası verilmelidir ama yerel yönetimlere verilecek maddi desteklerin önemi de büyüktür. Şimdi bu sorulara ama-sız, fakat-sız doğru yanıtlar verilmelidir.
İzmir, merkezi yönetimden nüfusuna göre hak ettiği maddi desteği alıyor mu? İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin destek bulduğu kredilere onay veriliyor mu? Yerel yönetimlerin elini kolunu bağlı tutmak sorunları daha büyütmez mi?
Marmara'da kurulan midye çiftlikleri hem suyu filtre edecek hem para kazandıracak.
Marmara Denizi'nde organik atık ve planktonlarla beslendiği için suyu temizleyici özelliğiyle öne çıkan Akdeniz midyelerinin yetiştirileceği çiftliklerin kurulmasına devam ediliyor. Yalova'nın Çınarcık ve Armutlu ilçelerinde Tarım ve Orman Bakanlığının desteğiyle müsilaja karşı önlem alması da amaçlanan ve başvurusu yapılan yıllık 9 bin ton kapasiteye sahip 7 tesisten 3'ü için gerekli izinler alınarak kurulum aşaması tamamlandı. Söz konusu 7 tesisin 54 milyon liraya mal olması, ayrıca yıllık yaklaşık 126 milyon lira ciro elde edilmesi öngörülüyor. Aynı zamanda midye çiftliklerinin kurulu olduğu alanlar doğal bir resif alanı oluyor. Yani diğer balık çeşitlerinin de üremeleri adına çok ciddi olanak sağlıyorlar. Bu da denizdeki çeşitliliğe, popülasyona ve sürdürülebilirliğe ciddi bir fayda sağlıyor.
Çözüm önerilerim: Sorularımın yanıtlarının yanında, Marmara denizindeki müsilaj sorununa çare olan ve ekonomiye katkı sunacak
Kaynakça : https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/marmarada-kurulan-midye-ciftli
https://www.google.com/search?q=midye+suyu+nas%C4%B1l+temizler
15.09.2024
Lütfiye KADER
Em. Uzm. Fen Bilimleri Öğretmeni
YORUMLAR