Şairin kavalyesi kalemidir. Parmaklarıyla sardı mı incecik belinden, başlar şairin kelimelerle valsi.
Yazan derin çiziklerle kendi içini döker kağıdın bağrına. Okuyan kendini bulur her bir sözcüğün anlamında. Duygularda buluşmanın en iyi yollarından biridir şairin dansına tanıklık etmek.
Bugün de Türk Edebiyatının şairler tarihine yolculuk etmek istiyorum sizlerle. İlk Türk Şairimiz kimdir sorusunun yanıtıyla başlayalım tarihin şiir kokulu sokaklarındaki gezimize.
Adı bilinen ilk Türk Şairi Uygur Türkü Aprin Çor Tigin'dir. Tigin ünvanından bir şehzade olduğu anlaşılmaktadır. Tarihte şairi bilinen ilk şiirler ona aitttir.
Aprin Çor Tigin'in şiirlerinden biri maniye övgüdür. Sevgili isimli şiiri ise Türk Edebiyatının ilk aşk şiiridir. Uygurca olan ve altı kıtadan oluşan bu şiirin iki kıtasını günümüz Türkçesine çevirisiyle birlikte sizlerle paylaşıyorum. Oldukça yalın bir ifadeyle sevgiliye seslenen bu dizeler çoğumuzun uzun uzun anlatmaya çalıştığını kısa ve öz ne güzel anlatmış bakın.
SEVGİLİ
Kasınçıgımın öyü kadgurar men;
Kadgurdukça
Kaşı körtlem,
Kavışıgsayur men
Yavuklumu düşünüp dertlenirim;
Dertlendikçe
Kaşı güzelim,
Kavuşmak isterim
Öz amrakıman öyür men,
Öyü evirür men ödü...çün
Öz amrakıman
Öpügseyür men
Öz sevgilimi düşünürüm,
Düşünüp dururum...
Öz sevgilimi
Öpmek isterim.
Tarihin zaman diliminde yolculuğumuza devam ederken belli başlı şairlerimizin bazılarından söz etmek istiyorum.
Orta Asya'nın en büyük Türk Şairi Ali Şir Nevai'dir. Birçok eseriyle Çağatay Türkçesinin en güçlü sesidir. Ali Şir Nevai aynı zamanda büyük bir alimdir.
Türk Edebiyatının en güçlü şairlerinden Fuzuli'nin en önemli beyti şudur;
Canı kim cananı içün sevse cananın sever
Canı içün kim ki cananın sever canın sever
Mevlana Farsça yazdığı Mesnevi ve birçok şiiriyle yüzyıllar öncesinden günümüze uzanan Hak aşkını en iyi anlatan şairlerimizdendir. Binlerce beyit yazdığı halde kendine ''Hamuş''(suskun) diyen Mevlana Mesnevi'ye ''Bişnev''(dinle) sözüyle başlamış önemli bir filozof ve felsefisttir.
Yunus Emre Allah aşkını bize halk söyleyişiyle anlatan en büyük mutasavvıf (tasavvuf ehli) şairlerimizdendir. Şiirleri Türkçe yazılmıştır. Yunus Emre'nin gönül deryasından bir dörtlük;
Eğer göğün yedi kat üstüne çıkmaksa niyetin
Aşktan güzel merdiven bulamazsın
Eğer aşkı bulmaksa niyetin,
Aramadan duramazsın
Karacaoğlan din dışı konuları ve aşkı anlatan en büyük halk şairlerimizdendir.
Şeyh Galip Divan Şiir Geleneği'nin son büyük şairidir. Hüsn-ü Aşk Mesnevisi İlahi aşkı anlatan en güçlü eserlerimizdendir.
Yahya Kemal şiir planı ve ahenge çok önem veren, bir kelime için yıllarca düşündüğü bilinen ve şekil olarak ''mükemmel'' kabul edilen şiirler yazmış büyük şairlerimizdendir. ''Sessiz Gemi'' şiiri en tanınmış eseridir.
SESSİZ GEMİ
Artık demir almak günü gelmişse zamandan
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol
* * * * *
Nazım Hikmet serbest şiirin öncülerindendir. Adını dünyaya duyurmuş yakın çağımızın önemli şairlerindendir. ''Tahir ile Zühre Meselesi'' günümüzde olduğu kadar, yüzyıllar ötesine uzanıp adından söz ettirecek dizelerdir.
TAHİR İLE ZÜHRE MESELESİ
Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da
Hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil
Bütün iş Tahir'le Zühre olabilmekte
Yani yürekte
* * * * *
Burda isminden bahsedemediğim birçok şairimiz Türk Edebiyatına önemli eserler bırakmış ve kültürümüze dil zenginliği anlamında büyük katkı sağlamıştır.
Edebiyat ve şiir dünyasında birlikte çıktığımız bu yolculuk bitmedi elbette. Günümüz durağında soluklanıyoruz şimdilik.
Ve daha kimbilir kaç kağıdın göğsünü gerdiğini göreceğiz bir şairin kaleminde.
Kimbilir kaç şiirin sözlerinde kendimiz olup arzı endam edeceğiz dizelerin ahenkli aralığında...
kimbilir?
Kıvrak edalı, biraz da nazlı
Kelimelerin sevdalı dansı
Kağıdın bağrı yaralı
Kalemin kalbindendir sızısı
Başlar bir şairin sözlerle valsi...
Nazlı Saraç Orak (Naz'ca)
YORUMLAR