Selamlar sevgili okurlarım,
Bugünkü yolculuğumuzu dar sokakların tarihine şahitlik eden,taş binaların hikayelerine doğru yapacağız.
Nedense sokak lambaları bana çok şey anlatır. Işık huzmesi içinde binlerce kelimenin uçuştuğunu görürüm onlara her baktığımda. Hele o sokak lambası bir taş evin duvarlarını aydınlatıyorsa gecenin bir vakti, bir hikaye başlar tarihin sokak aralarında.
Muhtemelen taş evin olduğu yerde sıkça ağaçlar mevcuttu diye düşünürüm. Ünlü Hollandalı bir tüccar bu geniş araziyi satın almış,en iyi mimarlara çizimini yaptırmış ve en ince ayrıntısına kadar bir sanat eseri inşa edilmesi için hiç bir masraftan kaçınmamıştır. Buna değerdi doğrusu.Çünkü burası İzmir'in havası en güzel beldesi Buca'ydı.
Türkler, Rumlar, Yahudiler, İngilizler, Fransızlar, İtalyanlar ve Hollandalı ''Levanten Grubu'' denilen tüccarların yaşadığı sayfiye yeriydi o zamanlar Buca. Günümüzde kapısı,penceresi ve bahçe duvarının bir kısmı yıkılmış olan taş evler bile hala heybetinden bir şey kaybetmiş görünmüyor. Onarılmış olup sanat merkezi, eğitim kurumu, kafe vb şekilde kullanılan köşkler ise ihtişamıyla çok şey anlatıyor bizlere. Yanından geçerken ve içine girdiğinizde onların yaşanmışlıklarını anlatan kelimelerini duyarsınız adeta.
Buca'nın en görkemli ve yapısal özelliğiyle dikkat çeken malikanelerinden biri Forbes Köşkü'dür. Dönemin İzmir'de yaşayan en zengin tüccarınlardan olan Forbes ailesi 1908 yılında inşa ettirmiş ancak 1 yıl sonra çıkan bir yangınla kullanılamaz hale gelince, 1910'da yeniden yaptırmıştır. Forbes ailesi İzmir'den ayrılıncaya kadar bu köşkte yaşamış,daha sonra Whittall aiesi ikamet etmiştir.
1950 yılından sonra köşk, bulunduğu yerin tedavi edici havası nedeniyle polikilinik olarak kullanılmıştır. Daha sonra bahçesine yeni ve büyük hastane binası yapılınca köşk boş kalmış ve ne yazık ki harabeye dönmüştür.O hastane binası şimdiki Buca Devlet Hastanesidir.
Şu ana kadar yakın zamanından bahsettiğim Buca'nın tarihi M.Ö 130'lara uzanmaktadır. Bir çok uygarlığa tanıklık etmiş bir kültür ve tarih ilçesidir. Bu nedenle tarihi mekanları açısından oldukça zengindir. Aynı sokakta ya da bir kaç sokak arayla cami, kilise ve havra binalarına rastlamak mümkündür.
İzmir'de yaşıyorsanız ya da bu liman şehrine gezmeye geldiyseniz, Buca sokaklarını ziyaret etmenizi öneririm. Baltacı Malikaneleri, tarihi İngiliz Protestan Kilisesi, Su Kemeri, Buca'da yaşamış ve ölmüş bir çok ailelerin mezarları, dar sokakları ve mimarisiyle dikkat çeken Rum evleri, ilçeye gelenlerin ilgisini çeken önemli yapıtlardır.
Onların resimlerini çekerken hikayelerine kulak vermeyi de unutmayın lütfen!
BİR SOKAK LAMBASININ IŞIĞINDA
TAŞ EVLERİN GÖLGESİ DÜŞÜYOR
DAR SOKAKLARA
KALDIRIMLAR KAÇ GİTMELERE
ŞAHİTLİK ETTİĞİNDEN HABERSİZ
DİNLE!.. KIRIK DÖKÜK BİR EVİN KAPISI
İÇİNİ DÖKÜYOR DUVARLARA
BÜTÜN HİKAYE BU
Nazlı Saraç Orak (Naz'ca)
YORUMLAR