Tarihi kültürel zenginlikleriyle bilinen kadim şehrimizin en kıdemli olanı Havra sokağıdır. Mezarlıkbaşı semtine yolunuz düştüğünde, İkiçeşmelik caddesinden Kemeraltı’na bağlanan sokakta ilerler ve Havra sokağında bulursunuz kendinizi. Havra sokağı’nın etrafında dokuz sinagog ile bir ‘’cemaat evi’’ bunmakta. Bu tarihi bina da birbirine çok yakındır. 15 yüzyılda günümüze Yahudi mahallesi olarak bilinen bu bölge, Yahudilerin 1492-1494 yılları arasında İspanya ve Portekiz’den sürüldükten sonra Osmanlılar tarafından kabul edilip geldikleri İzmir’de ki ilk yerleşim alanıdır. Çok sayıda cami ile Roma dönemi Agora’sının bu bölge sınırlarında olduğunu düşünürsek Havra Sokağının kadim dinlerin buluşma adresi olduğunun bilincine varırız. 19 yüzyılda İzmir nufusunun dörtte biri neredeyse Yahudi cemaatinden oluşmaktaydı. Havra sokağı Yahudiler tarafından terk edildikten sonra da günümüze kadar özelliğini ulaşmayı başardı.
Havra sokağına ne zaman girseniz kendine has sıralanmış yaygılarının üzerinde neredeyse canlanıp kulaç atacak balıklarından tutun da, mis gibi turşusuna, şarküterisine, baharatçıları, manavı, sakatatçısı uzun yıllardır esnafı olma özelliğini koruyan güler yüzleriyle karşılamakta bizleri. Nedense ikinci sınıf muamelesi görmekte olan semtimizin durumu içler acısı, bu durumdan benim gibi birçok vatandaşımız da üzgün ve muzdarip. Akşam hava karardığında neden aydınlatmalar çalışmıyor? İnsanların tedirgin olup sokağa girmekten imtina etmelerine neden oluyor bu durum.Günümüzde elinden tutulması durumunda yeni ve yaşam kalitesi çok daha yüksek hak ettiği güzelliklere kavuşmasında tüm yerel yönetimlerimize ve bizlere sorumluluklar düştüğüne inanıyorum. Nefes aldırabilirsek, gerçek değerlerine kavuşturabilirsek yaşamın içindeki kaybedilen semtlerimizin dili olmaya özen gösteriyorum köşe yazılarımda. Bu hafta ünlü havra sokağını kaleme almak istedim.
Şair Ahmet Zeki yeşil’in satırlarında ifade ettiği gibi
Şevkimiz bir
Meşkimiz bir
Kemeraltı’nda şarkılar çalınıp söylenir
Havra sokağı’nda görülme ihtimalin varmış gibi
Kaybolursun bak! Tut elimi
YORUMLAR