Ekonomi ve finans dünyasında belirsizlik en büyük gerçeklerden biridir. Ancak ilginçtir ki, piyasada tecrübeli yatırımcılar her zaman riskleri ve belirsizlikleri göz önünde bulundururken, deneyimsiz yatırımcılar kendilerinden son derece emin olabilir. Bertrand Russell’ın şu sözü, bu durumu en iyi anlatan ifadelerden biridir:
“Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken, aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır.”
Ekonomide başarı, bilgiye dayalı öngörü, risk yönetimi ve sürekli öğrenme süreciyle mümkündür. Ancak günümüzde sosyal medya ve spekülatif haberler, insanların ekonomiyle ilgili yüzeysel bilgilerle büyük kararlar almalarına neden oluyor. Bir yatırımcının ya da ekonomi yorumcusunun sürekli kendinden emin olması, çoğu zaman bilinçli bir analizden çok, eksik bilginin verdiği bir yanılsamadır.
Dunning-Kruger etkisi olarak bilinen psikolojik fenomen, burada devreye giriyor. Yetersiz bilgiye sahip bireyler, konunun karmaşıklığını anlamadıkları için aşırı özgüvenli davranır. Borsa, kripto para veya emlak piyasasında sürekli “kesin kazanacağım” diyen yatırımcıların çoğu, bu nedenle büyük kayıplar yaşar. Öte yandan, deneyimli yatırımcılar her zaman "riskleri yönetmek" üzerine odaklanır, çünkü piyasaların öngörülemez doğasını bilirler.
Günümüz ekonomisinde, sosyal medyada "garantili yatırım tüyoları" verenlerin, ekonomik krizleri kesin bir dille tahmin ettiğini iddia edenlerin sayısı hızla artıyor. Ancak gerçek ekonomistler ve başarılı yatırımcılar, hiçbir piyasanın mutlak bir öngörüyle yönetilemeyeceğini bilir. Warren Buffett gibi finans devleri, her zaman şüpheyle yaklaşır ve uzun vadeli, sağlam temellere dayalı kararlar alırlar.
Peki, ekonomik hatalardan korunmak için ne yapmalıyız? Öncelikle eleştirel düşünceyi benimsemeli, bilgiye dayalı kararlar almalı ve sürekli öğrenmeye açık olmalıyız. Büyük iddialarda bulunan kişi ve kaynaklara karşı temkinli olmalı, piyasa dinamiklerini iyi analiz etmeliyiz. Başarılı yatırımcılar ve ekonomistler, yalnızca kendilerinden emin olmak yerine, her senaryoya karşı hazırlıklı olmayı seçerler.
Sonuç olarak, ekonomide kazanmanın sırrı, şüphe etmeyi bilmek, sorgulamaktan korkmamak ve yüzeysel bilgilerle hareket etmemektir. Gerçek kazananlar, her zaman öğrenmeye devam edenlerdir.
Sibel Arslan
İktisatçı
YORUMLAR