Son dönemde Suriyelilerin ülkelerine dönüş süreci tartışılırken, bu durumun ekonomi üzerindeki etkileri çok boyutlu bir şekilde ele alınmalıdır. Sığınmacıların ülkelerine dönmelerinin gerek makroekonomik gerekse sosyal etkileri dikkatle analiz edilmelidir.
Maliyet Enflasyonu ve Fiyatlar
Sığınmacıların ülkelerine dönmesiyle iş gücü piyasasında meydana gelebilecek daralma, maliyet artışlarına yol açabilir. Ancak bu maliyet artışlarının fiyatlara yansıması sınırlı kalacaktır. Bununla birlikte, artan maliyetlerin tetiklediği bir maliyet enflasyonu riski göz ardı edilmemelidir. İşgücü kaybının sektörel bazda etkisi, özellikle tarım, inşaat ve hizmet sektörlerinde daha belirgin olabilir.
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) ve İşletme Etkileri
Suriyelilerin iki ana grupta ele alınması mümkündür:
1. Buradaki işlerini tasfiye edip ülkelerine dönecek olanlar:** Bu grubun GSYH’ye katkısı ortadan kalkacaktır. Ancak bu etkinin makroekonomik düzeyde sınırlı olacağı öngörülmektedir.
2.işlerini Türkiye'de sürdürmeye devam edecek olanlar:** İşleri iyi gidenlerin, ülkelerine dönseler dahi burada kurdukları işlerini tasfiye etmeyerek, iki ülke arasında ticari bir köprü oluşturmaları muhtemeldir. Bu durum, Türkiye ekonomisi açısından bir kayıp yerine, potansiyel bir avantaj sunabilir.
Konut ve Kira Piyasası nasıl etkilenecek ?
Sığınmacıların ülkelerine kesin dönüş yapması durumunda, bir kısmının vatandaşlık almak için satın aldıkları konutları satışa çıkarabilecekleri değerlendirilmektedir. Bu eğilim, konut ve kira piyasasında büyük çaplı olmasa da fiyat ve kira düşüşlerine yol açabilir. Bu etkinin boyutu, dönüş yapan kişilerin sayısına bağlı olarak değişiklik gösterecektir.
Ülkelerine dönecek olanların GSYH’ye etkisi sınırlı bir düşüş yaratabilir. Ancak bu kişiler vatandaşlık almamışlarsa, kişi başına gelir hesaplamalarında nüfus içinde yer almadıkları için kişi başına gelir üzerindeki etkisi daha sınırlı olacaktır. Bu durum, ekonomik göstergelerin istikrarını kısmen koruyabilir.
### Kamu Bütçesi ve Harcamalar
Sığınmacıların dönüşüyle birlikte, kamu bütçesinden yapılan çeşitli harcamalar azalacaktır. Sağlık hizmetleri, ilaç desteği, sosyal yardımlar gibi kalemlerdeki azalma, bütçe açığının daralmasına katkıda bulunabilir. Bu, özellikle mali disiplin açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Sosyal ve Siyasal Yansımalar ise şu sekizde olacağı öngörüsündeyim.
Sığınmacıların geri dönüş sürecinin sosyal ve siyasal yansımaları ekonomik etkilerden daha derin olabilir. Büyük ölçekli göç dalgası, ülkenin sosyal dokusunda ve siyasal atmosferinde belirgin değişimlere neden olmuştur. Geri dönüş süreci bu etkileri hafifletme potansiyeline sahiptir.
Türkiye’nin, sığınmacıların ülkelerine dönüşünü teşvik etmek amacıyla kamu kurumlarından aldıkları yardımları kademeli olarak azaltması yerinde bir adım olacaktır. Bu yaklaşım, dönüş sürecinin daha planlı ve sürdürülebilir bir şekilde ilerlemesine katkı sağlayabilir.
Sonuç olarak, sığınmacıların ülkelerine dönüş süreci ekonomik, sosyal ve siyasal boyutlarıyla birlikte değerlendirilmelidir. Ekonomik açıdan olumsuz görünen yanlarına rağmen, bu süreç iyi yönetildiği takdirde Türkiye ekonomisine uzun vadede fayda sağlayabilir..
Saygılarımla
Sibel Arslan
Ekonomist /Mali Analist
YORUMLAR