Öncelikle değer nedir? sorusunun cevabını bulmamız gerekmektedir. Sosyal bilimler literatüründe bir kavramın tanımını yapmak oldukça zordur. Çünkü her bireyin aynı kavram üzerinde farklı deneyimleri ve algıları olduğundan bir kavramın net tanımını yapmak biz sosyal bilimciler açısından oldukça zor olmaktadır. Ancak genel geçer bir tanımını yapmamız gerekirse değer, her türlü davranış, olay ve insanı değerlendirmekte kullanılan bir kriter ya da kültür ve topluma anlam veren ölçüt olarak tanımlanmaktadır.
İnsan davranışlarını anlamak, toplumların siyasi, ekonomik, kültürel ve toplumsal yapısını analiz etmek diğer bir deyişle bir toplumun zihin yapısını çözümlemek istediğimizde değeler büyük öneme sahiptir. Çünkü toplumsal bir varlık olan insanın eylemleri, davranışları, tercihleri, kararları, olayları değerlendirme biçimleri, doğruları ya da yanlışları bir değere işaret eder.
Genel olarak yapılan araştırma sonuçlarına baktığımızda Türkiye’de değer kavramının içini oluşturan temel unsurlar bulunmaktadır. Bu unsurları genel gündelik hayatımızda sıklıkla kullanmakta ancak uygulama da zaman zaman sorunlar yaşamaktayız. Adalet, ahlak, güven, saygı, huzur, eşitlik, refah ve aile gibi temel unsurlar kültürümüze ait temel değer unsurlarını oluşturmaktadır. Ortak değerler başka bir ifade ile ortak müştereklerimiz olarak da ifade edebileceğimiz bu olguların yaygınlaştırılması gerekmektedir. Aynı düzeyde yaygınlaştırmaktan ziyade farklı birey- grup ya da topluluklar arasında ortak bir zemin yaratarak değerlerimizin yaygınlaştırılmasını kolaylaştırmak her bireyin üzerine düşen temel bir vazifedir. Gayemiz temiz bir toplumda yaşamaksa eğer değerlerimizi içselleştirmeli ve yaygınlaştırmaya yönelik çaba sarf etmeliyiz.
Peki, ne yapılmalı? Türkiye değerler araştırmasında herkesin ortak özlemi olarak öne çıkan güven, saygı, sevgi ve erdem gibi ortak değerlere dikkat çekmek bireyler ve farklı topluluklar arasında olumlu iletişimi ve etkileşimi canlandırmak üzerine proje çalışmaları yapılmalıdır. Ülkemizin içerisinde bulunduğu zor koşullarda ayrışma, ayrıştırma ve kutuplaştırma çalışmaları yerine ortak değerlerimizi ortaya çıkaracak zeminler yaratmalı, farklılıkların bir arada yaşacağı ortak alanlar yaratmalıyız. Bu çalışmaların temelinde insanların birbirlerine karşı güveninden ve ortak çalışma kültüründen geçmektedir. Güven duygusunun çok zayıf olduğu ülkemizde yapacağımız çalışmaların siyasetten ekonomiye birçok alanda etkisinin olacağını söylememiz abartı olmayacaktır. Kaybedecek zamanımız yoktur. Bir an önce harekete geçmeli ve mahallelerde, ailemizde ve sosyal çevremizde ortak değerlerimizi nasıl yaygınlaştırabiliriz sorusunun cevabını aramamız gerekmektedir.
YORUMLAR