Yönetim, basit bir ifadeyle bir kuruluşta hedefe ulaşma yolunda yapılan çalışmaların düzenlenmesidir. Bu durumda bir veya daha fazla amacın varlığı ve bunlara ulaşmanın söz konusu olduğu durumlarda yönetimin varlığından söz edilebilir. Stratejik yönetim bugünün analiz edilmesinde ve yarının tasarlanmasında kullanılan etkin bir düşünme yöntemidir. Bu süreç sivil toplum ve özel sektör yönetiminde bütüncül bir yaklaşım arayışının sonucunda geliştirilmiştir. Stratejik yönetim süreci tasarlanırken karşı karşıya kalınan temel soru ” gelecekte ne yapılmalı?” değil, belirsizlik içinde yarına hazır olmak için “ bu günden ne yapılması gereklidir?” sorusudur.
Sivil toplum kuruluşları açısından stratejiyi, organizasyonun yeteneklerinin, iç ve dış dinamiklerinin iç ve dış çevre ile olan ilişkilerinin belirlenmesi ve amaçlarının gerçekleştirilmesi için alınması gereken dinamik kararlar topluluğu olarak tanımlamak mümkündür.
Genel olarak değerlendirdiğimizde stratejik planlama şu dört öğeyi bünyesinde barındırmaktadır.
Neredeyiz? Nereye varmak istiyoruz? Nasıl varırız? Nasıl ölçer ve değerlendiririz?Stratejik planlama, bir STK’nın orta ve uzun vadeli amaçları çerçevesinde temel ilke ve politikalarını, önceliklerini ve bunlara ulaşmak için izlenecek yol ve yöntemler ile kaynak dağılımını düzenleyen bir süreçtir. Stratejik planlama STK’ların mevcut durumu, misyon ve vizyon oluşturmaları, bu vizyona uygun amaç ve hedefleri belirlemeleri, ölçülebilir göstergeler geliştirerek, başarıyı izleme ve değerlendirmeleri sürecini ifade eder. Stratejik planlama, katılımcı ve esnek bir süreçtir. Stratejik planlama STK’nın enerjisini belli konulara odaklamayı, üyelerinin aynı amaç için çalışmasını sağlamayı hedeflerken, STK’nın yönünü süreç ve ortamdaki değişikliklere uygun olarak değiştirmesine de yardımcı olur. Özetle stratejik plan, sivil toplum kuruluşunun mevcut durumunu, vizyon ve misyonu ile bunlara ulaşmak için gerçekleştirdiği etkinlikleri ve kullanacağı kaynakları, son olarak da başarı performans ölçütlerini içerir.
Eğer nereye gittiğinizi bilmiyorsanız nasıl ve hangi yolu seçtiğinizin bir önemi yoktur. Gideceğiniz yeri bilmiyorsanız oraya vardığınızı da anlayamazsınız. Esasında stratejik planlama ya da düşünme şu anda nerede olduğumuzu analiz edip ya da durum tespiti yapıp nereye gitmek isteğimize ve hedeflediğimiz yere ulaşmak için nasıl gideceğimize karar vereceğimiz bir süreçtir. Stratejik planlama bir başka deyişle belli bir amaca ulaşmak için tasarlanmış eylemler serisidir ve farklı düzeylerde uygulanır.
Sivil toplum kuruluşlarının gelişmiş demokrasilerde, demokratik yönetişim ve siyasal katılımın sürdürülebilir olarak gelişmesinde çok büyük rol oynadıklarına dair örnekler bilinmektedir. Ülkemizde de STK’ların bu süreçte etkin rol almaları beklenmektedir. Ancak henüz bu yönde hizmet üretebilecek STK yapılanması ve anlayışının yerleşmediği görülmektedir. Bunun en temel sebebi olarak ülkemizde STK’ların stratejik olarak belirlenmiş hedefler doğrultusunda örgütlenemeyişini veya kurumsal olarak etkin yönetilemeyişini göstermek mümkündür. Bu açıdan değerlendirdiğimiz sivil toplum kuruluşlarının yönetimsel özelliklerine daha çok eğilmek ve ülkemizdeki sivil toplum alanının sürdürülebilir bir anlayış içerisinde sağlıklı şekilde ilerleyebilmesi için stratejik planlama ve stratejik yönetim anlayışını STK’larda yerleştirmeliyiz. Kurumsal açıdan güçlü sivil toplum yerel ve genel anlamda demokrasinin konsolide edilmesinde çok önemli görevler alacaklardır.
Sonuç olarak; demokrasinin ve demokratik teamüllerin sağlam bir şekilde yerleşmesi için hayati derece önem arz eden STK’lar ancak stratejik amaç ve hedeflerini açıkça belirleyebilir ve uygulamaya dönüştürebilirlerse başarılı olabilirler.
YORUMLAR