14 Mart 1827 ülkemizdeki ilk Tıp Fakültesinin açıldığı tarihtir.
14 Mart tarihinin Tıp Bayramı olarak kutlanması bundandır.
Ama asıl bu günü çok değerli yapan 14 Mart 1919 tarihidir.
O tarihte İstanbul işgal altındaydı.
14 Mart 1919 günü ilk Tıp Fakültesinin açılışını fırsat bilen tıp öğrencileri bir tören düzenlediler.
İngiliz işgalciler, Kızıl Haç yetkilileri oradaydı.
Genç Tıbbiyeli Dr. Memduh Necdet, Türk, Rum, Ermeni ve Musevi tıbbiyeliler adına İngiliz işgal birliklerinin komutanlarının gözlerinin içine bakarak bir konuşma yaptı.
–“İtiraf ediyoruz ki vatan, bilhassa onun kalbi, beyni olan İstanbul bu dakikada korkunç bir buhran geçiriyor.
Ama korkmuyoruz…
Buradayız, burada kalacağız…
İstanbul bizimdir;
Çünkü istiklâl buradadır…”
Henüz bir 3. Sınıf öğrencisi olan genç tıbbiyeli Hikmet Bey, aynı gün bir protesto düzenleyerek Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanenin iki kulesi arasına büyük bir Türk Bayrağı astı.
İşgal kuvvetleri bu olaya müdahale etti ve çıkan çatışmada Dr. Hikmet yaralandı.
Bu heyecanlı genç hekim adayı Tıbbiyelileri temsilen Sivas kongresine de katılmıştır.
Dr. Hikmet beyin kongrede 9 Eylül 1919 gecesi Atatürk’e karşı yaptığı konuşma unutulmazdır.
–“Paşam… Farz-ı mahal, manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddeder, Mustafa Kemal’i vatan kurtarıcısı değil vatan batırıcısı olarak adlandırır ve tel’in ederiz”
Atatürk’ün yanıtı da en az Boran’ın ki kadar unutulmazdı;
–“Arkadaşlar gençliğe bakın, Türk milli bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin.
Evlat, müsterih ol…
Gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum.
Biz, azınlıkta kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz.
Parolamız tektir ve değişmez;
Ya istiklal ya ölüm!”
Daha sonra Boran soyadını alan bu genç tıbbiyeli rahmetli Orhan BORAN’ın babasıdır.
Tüm hekimlerimizin 14 Mart Tıp Bayramı kutlu olsun…
14 Mart 1827’de, II. Mahmud döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet’in önerisiyle ilk cerrahhane, Şehzadebaşı’daki Tulumbacıbaşı Konağı’nda Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulmuştur.
Okulun kuruluş günü olan 14 Mart, “Tıp Bayramı” olarak kutlanmaktadır.
İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart’ında işgal altındaki İstanbul’da gerçekleşmiştir.
1929-1937 yılları arasında 12 Mayıs günü Tıp Bayramı olarak kutlandı.
Bu tarih, Bursa’daki Yıldırım Darüşşifası’nda ilk Türkçe tıp derslerinin başladığı tarih olarak kabul edildiği için Tıp Bayramı yapıldı.
Ancak zamanla bu uygulamadan vazgeçildi ve yeniden 14 Mart Tıp Bayramı oldu.
Nusret Fişek, 14 Mart Tıp Bayramı’nın 1935 yılında Tıp Talebe Cemiyeti’nin öncülüğünde kutlandığını, öğrenci demeğinin başlattığı bu eylemin gelenekselleştiğini yazmıştır.
Turan ÇATAL
Araştırmacı Gazeteci-Yazar
YORUMLAR